7 triệu người Việt mắc tiểu đường tuýp 2, không biết đến chế độ ăn đái tháo đường cực “vi diệu” này!

Chế độ ăn đái tháo đường luôn là vấn đề vô cùng quan trọng cho người tiểu đường tuýp 2. Làm thế nào để duy trì cân nặng, ổn định đường huyết, cân bằng dinh dưỡng… luôn là câu hỏi mà những người mắc tiểu đường tuýp 2 đặc biệt quan tâm.

Theo Hiệp hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam, ước tính có 7 triệu người mắc đái tháo đường trên cả nước và thuộc hàng cao trên thế giới. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc đái tháo đường là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, trong số những người mắc đái tháo đường có hơn 71% người bệnh chưa được điều trị đúng cách. 

Chế độ ăn cho người đái tháo đường

Với những người mắc tiểu đường tuýp 1 phải phụ thuộc vào Insulin (bệnh xuất hiện khi còn nhỏ), nhưng với những người mắc tiểu đường tuýp 2 phần lớn người mắc bệnh là do chế độ ăn uống thiếu khoa học gây nên.

Theo các chuyên gia Dinh dưỡng chế độ ăn đái tháo đường rất quan trọng cho người tiểu đường tuýp 2. Nó sẽ quyết định hiệu quả điều trị và giúp người bệnh sống chung hòa bình với bệnh. 

Chế độ ăn đái tháo đường cho người tiểu đường tuýp 2

Nhu cầu năng lượng và dinh dưỡng

Với những người mắc tiểu đường nhu cầu năng lượng của họ cũng không khác gì người thường cả. Chỉ khác là nhu cầu đó tăng hay giảm phụ thuộc vào tình trạng bệnh nặng hay nhẹ của mỗi người. Người bệnh đái tháo đường trong chế độ ăn thường được khuyên là bỏ thói quen ăn ngọt, đồ ăn nhiều đường, đồ xào, rán, bia rượu.

Tỷ lệ giữa các thành phần sinh năng lượng

– Protein (chất đạm): Với người bình thường (trường thành) lượng protein nên đạt 0,8g/kg/ngày. Với chế độ ăn đái tháo đường tỷ lệ protein nên đạt 15-20% so với năng lượng khẩu phần trong ngày. 

– Lipit (chất béo): Người bệnh đái tháo đường nên ăn chất béo chưa bão hòa (tập trung ở 1 số loại hạt, cá, dầu chứa Omega3 và Omega6) Không nên ăn các loại chất béo từ động vật vì dễ gây xơ vữa động mạch.

– Gluxit (chất bột đường): Trong chế độ ăn đái tháo đường, đường huyết có chiều hướng tăng vọt sau khi ăn nhưng lại không chuyển hoá được để cung cấp năng lượng cho cơ thể. Vì thế chế độ ăn phải hạn chế gluxit (chất bột đường).

Bệnh nhân nên sử dụng các loại gluxit phức hợp dưới dạng các hạt và khoai củ. Hết sức hạn chế các loại đường đơn và các loại thức ăn có hàm lượng đường cao (bánh, kẹo, nước ngọt…). Nên chọn những thực phẩm có chứa chất bột đường thấp và nên nạp năng lượng với chất bột đường từ 50-60%.

Người bệnh đái tháo đường không nên ăn nhiều tinh bột và đường

Cách phân chia tỷ lệ Gluxit (chất bột đường) trong khẩu phần ăn:

– Thực phẩm có hàm lượng gluxit ≤ 5%: Các loại thực phẩm này người bệnh tiểu đường nên tích cực ăn. Bao gồm các loại thịt, cá, đậu phụ, hầu hết các loại rau xanh và một số trái cây ngọt như: dưa bở, nhót chín, dưa hấu, nho ta,… 

– Thực phẩm có chỉ số đường huyết dưới 20%: Những thực phẩm này nên ăn hạn chế, số lượng mỗi lần ăn vừa phải, tuần ăn 2-3 lần. Đó là một số hoa quả tương đối ngọt như quýt, táo, xoài chín, vú sữa, hồng xiêm, na sữa đậu nành, các loại đậu quả (đậu vàng, đậu hà lan…)

– Thực phẩm có hàm lượng gluxit từ ≥ 20%: Đây là những loại thực phẩm cần kiêng như loại bánh, mứt, kẹo, nước ngọt và các loại trái cây ngọt nhiều (mít khô, vải khô, nhãn khô…), những loại này ăn vào là rất dễ tăng đường huyết.

Với người bị tiểu đường nên chia làm nhiều bữa nhỏ để tránh tăng đường huyết nhiều sau khi ăn. Có thể chia làm 5-6 bữa nhỏ trong ngày. Bệnh nhân điều trị bằng Insulin tác dụng chậm có thể bị hạ đường huyết trong đêm, gia đình nên cho  ăn thêm bữa phụ trước khi đi ngủ.

4 nguyên tắc đảm bảo chế độ ăn đái tháo đường

– Ăn đủ bữa: Khi bị đái tháo đường, bạn không được bỏ bữa, để cơ thể cảm thấy mệt, quá đói. Khi đói, bạn dễ ăn nhiều, cùng lúc nạp lượng lớn năng lượng vào cơ thể. Ăn đủ 3 – 4 bữa mỗi ngày, kèm những bữa ăn nhẹ sẽ giúp tránh nguy cơ trên, ổn định mức glucose máu.

– Hạn chế đường, muối, chất béo bão hoà: Lượng muối ăn tiêu chuẩn ở người trưởng thành là dưới 5g muối/ngày. Bạn có thể hấp thụ một lượng vừa phải chất béo không bão hòa (có trong các loại hạt, cá, quả bơ…) và lượng đường phù hợp với mức glucose máu của bản thân.

Nguyên tắc đảm bảo chế độ ăn đái tháo đường

– Ăn uống kết hợp tập luyện: Cơ thể bạn sẽ hấp thụ dinh dưỡng tối ưu nhất khi kết hợp với hoạt động thể dục thể thao. Ăn uống đủ chất, năng lượng cho cơ thể vận động là chìa khóa giúp người đái tháo đường kiểm soát cân nặng và mức glucose máu.

– Uống đủ nước: Nước là yếu tố cần thiết cho mọi hoạt động sống trong cơ thể. Đặc biệt, nước lọc cũng không hề ảnh hưởng đến mức glucose máu trong cơ thể bạn. Ngược lại, bạn cần hạn chế các thức uống có đường và bia rượu (không quá 1 ly mỗi ngày).

Qua bài viết chế độ ăn đái tháo đường kể trên hi vọng mọi người sẽ có cái nhìn tổng quan về bệnh tiểu đường cũng như có thể thu nhận cho mình những kiến thức bổ ích về chế độ ăn đái tháo đường để phòng ngừa và điều trị bệnh.