Tiểu đường là bệnh rối loạn chuyển hóa mạn tính và được điều trị bằng ba phương pháp kết hợp dùng thuốc, điều chỉnh chế độ ăn uống và tăng cường chế độ tập luyện. Chế độ ăn uống hợp lý hết sức quan trọng để kiểm soát glucose máu cho người bệnh nhưng nhiều người vẫn thắc mắc chế độ ăn kiêng cho bệnh tiểu đường bao gồm những gì? Các bạn tham khảo thông tin trong bài viết dưới đây nhé!
Chế độ ăn kiêng cho bệnh tiểu đường gồm những quy tắc nào?
Nhiều người vẫn lầm tưởng chế độ ăn kiêng cho bệnh tiểu đường là người bệnh dường như kiêng hết các thực phẩm chứa tinh bột và vị ngọt. Quan điểm trên là hết sức sai lầm vì người bệnh tiểu đường vẫn cần chế độ dinh dưỡng đầy đủ để duy trì các hoạt động hằng ngày. “Ăn kiêng” ở đây được hiểu là người tiểu đường nên giảm các món ăn chứa nhiều carborhydrat từ đường và tinh bột so với một người bình thường. Thay vào đó, họ nên “nạp” đủ protein và bổ sung thêm rau quả chứa nhiều vitamin. Về cơ bản, chế độ ăn kiêng cần đáp ứng đủ các quy tắc sau:
- Đủ chất đạm, béo, bột, vitamin và các chất khoáng, đủ nước
- Duy trì được các hoạt động thể lực hằng ngày
- Không làm tăng glucose máu quá nhiều sau khi ăn
- Duy trì cân nặng lý tưởng
Người bệnh tiểu đường nên kiêng gì?
Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa
Chất béo bão hòa được xếp vào nhóm chất béo xấu vì làm tăng cholesterol xấu trong máu, hay còn gọi là lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL). Thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa bao gồm các món chiên, nướng nhiều dầu, mỡ động vật, đồ ăn nhanh như gà rán, nem rán,..Chất béo bão hòa không chỉ là “kẻ thù” của người tiểu đường mà còn là tác nhân tăng nguy cơ các bệnh về tim mạch, huyết áp cao, đột quỵ. Vì vậy, dù là người mắc tiểu đường hay người bình thường thì chúng tôi đều đưa ra lời khuyên hạn chế tối đa các món ăn chứa nhiều chất béo bão hòa.
Nước ngọt có ga
Nước ngọt có ga là những loại nước giải khát chứa nhiều cácbon điôxít bão hòa, chất làm ngọt, và một số hương liệu khác. Một số loại nước ngọt điển hình là Coca, Pepsi, Sting, … Một nghiên cứu ở Châu Âu chỉ ra rằng, cứ thêm 1 cốc nước ngọt có ga thì nguy cơ tiểu đường sẽ tăng lên 22%. Mặc dù biết nước ngọt có ga có thể ảnh hưởng đên sức khỏe nhưng không thể phủ nhận loại nước này rất hấp dẫn các bạn trẻ,đặc biệt ở lứa tuổi thanh thiếu niên. Thay vì uống Coca, Pepsi, chúng ta có thể uống trà thảo dược, nước ép hoa quả,.. là lời khuyên chúng tôi muốn dành cho bạn sau cảnh báo trên.
Hoa quả sấy
Hoa quả sấy chứa một hàm lượng đường vô cùng lớn. Mặc dù những món hoa quả sấy cực kỳ hấp dẫn nhưng người bệnh tiểu đường không muốn đường huyết tăng đột phá thì không nên ăn bất kỳ món hoa quả sấy nào.
Lưu ý trong chế độ ăn kiêng cho bệnh tiểu đường
Vẫn ăn đủ tinh bột, có lựa chọn thay thế
Người bệnh tiểu đường vẫn cần tinh bột để duy trì các hoạt động thể lực hằng ngày. Tuy nhiên, các món ăn chứa nhiều tinh bột có thể thay thế bằng các các thực phẩm khác chứa thêm chất xơ và vitamin như gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, khoai lang,…
Đảm bảo đủ protein, tăng thịt trắng, giảm thịt đỏ
Các món thịt đỏ chưa một phần chất béo bão hòa có thể làm tăng mức độ nặng của bệnh tiểu đường nếu người bệnh chỉ ăn mỗi thịt đỏ. Thay vì thế, các chuyên gia luôn khuyên người bệnh tăng thực đơn có thịt trắng lên trong tuần, đặc biệt món cá. Ăn cá một vài lần mỗi tuần không chỉ tốt cho người bệnh tiểu đường mà còn giảm nguy cơ đột quỵ, trầm cảm, bệnh Alzheimer và các bệnh mãn tính khác.
Tăng thêm các món rau quả chứa nhiều vitamin và chất xơ
Rau, củ quả chứa nhiều vitamin A, vitamin C, vitmin E rất cần cho người bệnh tiểu đường trong kiểm soát đường huyết và đề phòng các biến chứng nguy hiểm. Một số loại rau như cà chua, bắp cải, măng tây, bông cải xanh, rau diếp,., là lựa chọn ưu tiên trong thực đơn hằng ngày cho người bệnh tiểu đường.
Chất xơ không có vai trò trong dinh dưỡng cho người bình thường nhưng lại là lựa chọn thông minh với người bị tiểu đường. Sở dĩ chất xơ được ưu tiên vì nó co khả năng tạo cảm giác no lâu, trì hoãn rỗng ruột của người bệnh, giảm cảm giác đói và thèm ăn. Bạn có thể cho vào thực đơn hằng tuần một số thực phẩm chứa chất nhiều chất xơ như táo, cam, vỏ trái cây, cây họ đậu, gạo giã dối, rau xanh…
Chia nhỏ các bữa ăn
Thực hiện được chế độ ăn kiêng là một phương pháp điều trị hiệu quả với người tiểu đường, tuy nhiên để người bệnh duy trì đường huyết ổn định mà không gây cảm giác đói thì nên chia nhỏ các bữa ăn, thêm 2-3 bữa ăn phụ trong ngày. Các bữa phụ có thể là các loại trái cây ít đường như bưởi hoặc các loại hạt không đường như hạnh nhân, óc chó,…
Trên đây là một số nguyên tắc cơ bản trong xây dựng chế độ ăn kiêng cho bệnh tiểu đường. Đừng quên duy trì chế độ ăn kiêng và luyện tập hằng ngày kết hợp với sử dụng phác đồ điều trị bác sĩ kê, bạn sẽ kiểm soát tốt nồng độ đường huyết. Chúc bạn áp dụng thành công sau khi đọc bài viết!
DS Phạm Thị Ngát